विषय- संस्कृत
अवधिः 1.30 कला पूर्णांकाः 40
खण्ड – क (10 अंकाः)
प्र.1. अधोलिखित गद्यांशम् पठित्वा प्रश्नानां उत्तराणि लिखत- 10 अंकाः
गड़्गा भारतस्य प्रमुखा नदी अस्ति।गड़्गा हिमालयात् निस्सरति भारतीयजना: गड़गाम् माता इव पूज्यन्ति। एतस्या: जलम् पवित्रम् भवति। किन्तु केचन् जना:गड़गा दूषितम् कुर्वन्ति। एतत् तु न कर्तव्यम्। अस्माकम् कर्तव्यम् अस्ति यत् वयम् अपि गड़्गा स्वच्छं कर्तुम् प्रयत्नं कुर्याम्:। भारतीय सर्वकार: अपि एताम् निर्मलीकर्तुम् अभियानम् चालयति।
I. एकपदेन उत्तरत (एक शब्द में उत्तर लिखिए)- 4x½=2
क) का प्रमुखा नदी अस्ति?
ख) गड़्गा कस्मात् निस्सरति?
ग) गड़्गाया: जलम् कीदृशम् भवति?
घ) के गड़्गां दूषिताम् कुर्वन्ति? 2x2=4
II. पूर्णवाक्येन उत्तरत् (पूरे वाक्य में उत्तर लिखिए)-
(क) के गड़्गां माता इव पूजयन्ति ?
(ख) अस्माकम् किम् कर्तव्यम् ?
III. निर्देशानुसार उत्तरत (निर्देश के अनुसार उत्तर लिखिए)- 4x½=2
(क) ‘नदी‘ इति पदस्य विशेषण पदं किम्?
(1) प्रमुखा (2) भारतस्य (3) अस्ति
(ख) “ पूजयन्ति‘‘ पदे क्: लकार: ?
(1) लट् (2) लृट् (3) लोट्
(ग) भवति पदे किम् वचनम्?
(1) एकवचनम् (2) द्विवचनम् (3) बहुवचनम्
(घ) एतत् तु न कर्तव्यम्‘ अत्र किम् अव्यय पद?
(1) एतत् (2) तु,न (3) कर्तव्यम्
IV. गद्यांशस्य उचित शीर्षकं लिखत। 1x2=2
खण्ड – ख (15 अंकाः)
प्र.2. अधोलिखित गद्यांशम् मञ्जूषात पूरयित्वा लिखत- 1x5=5
एकस्मिन (i)............ एक: काक: आसीत्। स:अतीव: (ii)........... आसीत्। स: भोजनं अन्वेषणं अत्र तत्र भ्रमति स्म। अन्ते स: एकं (iii)…............ पश्यति। बुभुक्षित: काक: तां रोटिकां खादितुं तत्पर: अभवत्।तदा एक: (iv)............... तत्र आगच्छति।: मार्जर: अतीव चतुर: आसीत्। स: काक: (v)............. अकरोत्। काकराज ! तव स्वर: अतीव मधुरं: अस्ति।एकं गीतं गाय। यदा स:गीतं गायति तदा रोटिका अध:पतति। मार्जार: रोटिकां खादति धावति च।
मञ्जूषा
मार्जर:, बुभुक्षित:, वने, रोटिकां, प्रशंसाम्
प्र.3. चित्रं दृष्ट्वा संस्कृते पञ्चवाक्यानां निर्माणं कुरुत- 1x5=5
मञ्जूषा
अयम्, विद्यालयः, सुन्दरः, समीपे, वृक्षाः, कक्षाः, गच्छामि, मित्रेण सह, प्रतिदिनं
प्र.4.अधोलिखितवाक्यानां संस्कृते अनुवादं कुरुत- 1x5=5
(क) राम पुस्तक पढ़ता है।
(ख) बालिका हँसती है।
(ग) हम गेंद से खेलते हैं।
(घ) श्याम गाँव गया।
(ड़) उसने यह कार्य किया।
खण्ड - ग
प्र.5. “छात्रः” शब्द के रूप लिखिए। 1x3=3
प्र.6. “पुस्तकम्” शब्द के रूप लिखिए। 1x3=3
प्र.7. “लिख्” धातु लङ्गलकार के रूप लिखिए। 1x2=2
खण्ड - घ
प्र.8. अधोलिखित प्रश्नानां उत्तरं लिखत- 1x1=7
(i) वार्षिकोत्सवे कः कः कार्यक्रमः भविष्यति?
(ii) किं किं स्वर्गाद् गरीयसि भवति?
(iii) ग्राम्यक्षेत्रे स्वच्छता अभियानस्य क्रियान्वयनं कः करोति?
(iv) स्वामी विवेकानन्दस्य पितुः नाम किम् अस्ति?
(v) चतस्रः दिशः काः?
(vi) लालबहादुल शास्त्री महोदयः उच्चशिक्षां कुत्र अलभत्?
(vii) महाराजः स्वप्ने किं दृष्ट्वान्?
---------- इति ----------
0 टिप्पणियाँ